Bạn có biết điều gì khiến Elon Musk tạo ra được tên lửa rẻ hơn 90% thị trường không?
Cùng một nguyên tắc đó đã giúp Naval Ravikant xây dựng khối tài sản hàng triệu đô từ con số 0.
Hôm nay, tôi sẽ chia sẻ về công cụ tư duy mạnh nhất giúp bạn phá vỡ mọi giới hạn: First Principles – Tư duy nguyên lý đầu tiên.
Chúng ta đang sống trong thời đại mà 99% người chỉ biết sao chép cách nghĩ của người khác.
Ở Việt Nam, bạn thấy điều này thường xuyên đúng không?
- Học theo ngành hot
- Làm theo nghề ổn định
- Đầu tư theo tin đồn
- Khởi nghiệp theo mô hình có sẵn
Naval Ravikant đã nhận ra vấn đề này và nói:
“Hầu hết mọi người không thực sự suy nghĩ từ đầu. Họ chỉ học các quy tắc.”
Và đó chính là lý do tại sao hầu hết mọi người không thể thực sự đột phá.
Vậy First Principles là gì?
First Principles là việc phá vỡ vấn đề thành những thành phần cơ bản nhất không thể chia nhỏ hơn được nữa.
Thay vì sao chép cách người khác làm, bạn đặt câu hỏi: “Điều gì thực sự đúng về vấn đề này?”
Elon Musk đã áp dụng First Principles khi xây dựng SpaceX:
Thay vì chấp nhận rằng “tên lửa đắt đỏ”, ông đặt câu hỏi:
- Tên lửa được làm từ vật liệu gì?
- Chi phí thực sự của các vật liệu đó là bao nhiêu?
- Tại sao giá trên thị trường cao gấp 10 lần?
Kết quả? SpaceX tạo ra tên lửa với giá rẻ hơn 90% so với NASA.
Naval Ravikant cũng áp dụng tương tự trong lĩnh vực tài chính:
“Giàu có không phải là về việc kiếm được một lượng tiền cụ thể. Đó là về việc sở hữu tài sản có thể tạo ra thu nhập khi bạn ngủ. Đó chính là tự do tài chính.”
Thay vì theo đuổi mức lương cao, ông đặt câu hỏi về bản chất thực sự của sự giàu có.
Vậy làm thế nào để áp dụng First Principles trong cuộc sống?
Bước 1: Xác định niềm tin hiện tại
Viết ra những điều bạn tin về vấn đề đó.
Bước 2: Đặt câu hỏi “Tại sao” 5 lần
Đi sâu vào gốc rễ của vấn đề.
Bước 3: Nhận diện giả định
Xác định đâu là sự thật, đâu là giả định.
Bước 4: Xây dựng lại từ nền tảng
Tạo ra giải pháp mới dựa trên những sự thật cơ bản.
Ví dụ thực tế tại Việt Nam:
Đa số người nghĩ: “Muốn làm giàu phải có vốn lớn hoặc quan hệ rộng.”
Nhưng áp dụng First Principles:
- Làm giàu thực chất là tạo ra giá trị người khác sẵn sàng trả tiền
- Internet cho phép bạn tiếp cận hàng triệu người với chi phí gần như bằng 0
- Kỹ năng đặc thù có thể được xây dựng qua việc học miễn phí trực tuyến
Điều thú vị là First Principles cũng có mặt trong triết lý Phật Pháp. Đức Phật dạy về “như thật tri kiến” – thấy sự vật như nó thực sự là, không bị che mờ bởi quan điểm, định kiến.
“Đừng tin vào điều gì chỉ vì bạn nghe nói. Đừng tin vào truyền thống chỉ vì chúng được truyền từ xưa… Nhưng sau khi quan sát và phân tích, khi bạn thấy rằng điều đó phù hợp với lý trí và mang lại lợi ích, hãy chấp nhận và sống theo nó.” – Đức Phật
First Principles không chỉ là công cụ tư duy, mà là lối sống giúp bạn phá vỡ mọi giới hạn.
Mỗi khi bạn đối mặt với vấn đề tưởng chừng không thể vượt qua, hãy nhớ đặt câu hỏi: “Điều gì thực sự đúng ở đây?”
Bạn đã từng áp dụng First Principles để giải quyết vấn đề nào trong cuộc sống chưa? Chia sẻ trong phần bình luận nhé!
Trong video tiếp theo, tôi sẽ chia sẻ về nguyên tắc “Làm giàu không cần may mắn” của Naval Ravikant. Đừng bỏ lỡ!
Đây là Tri Thức Nền – Nơi triết lý phương Tây gặp gỡ trí tuệ phương Đông.
